Πέντε ομιλίες για το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων

Εκδόσεις Λιβάνης, 2019

Αυτή η μικρή συλλογή των χαιρετισμών στις εκδηλώσεις των τελευταίων πέντε ετών υπηρετεί δύο στόχους: αφενός την ευαισθητοποίηση και αφετέρου την ενεργοποίηση των πολιτών, και ειδικά των νέων, για να περάσουμε από τις επετειακές εκδηλώσεις στην κατάκτηση της Μνήμης μέσα από τη Γνώση της Ιστορίας. Γιατί «από την Ιστορία δεν μπορούμε να αποδράσουμε», όπως θύμιζε, απευθυνόμενος, την 1η Δεκεμβρίου του 1862, στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, ο Αμερικανός Πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν.

Ούτε απόδραση ούτε αδιαφορία λοιπόν, ειδικά σήμερα, περίοδο κατά την οποία στην Ευρώπη, την ήπειρο που σημαδεύτηκε από τον ναζισμό και τη λογική της βιομηχανοποιημένης, συστηματικής και μαζικής εξόντωσης του εβραϊκού πληθυσμού της, βιώνουμε δύο γεγονότα.

Κατ’ αρχάς την απώλεια των μαρτύρων, με τη διπλή έννοια του όρου, δηλαδή εκείνων που μαρτύρησαν και εκείνων που επέζησαν και μεταφέρουν στις νεότερες γενιές τη φρίκη που έζησαν στα στρατόπεδα των ναζί. Και παράλληλα ζούμε το γεγονός οι φωνές του αναθεωρητισμού και του αντισημιτισμού να επιχειρούν προκλητικά να σχετικοποιήσουν το Απόλυτο Κακό που υπήρξε το Ολοκαύτωμα, απαξιώνοντας, αποκρύπτοντας, παραχαράσσοντας την πραγματικότητα του παρελθόντος, με πολύτιμους συμμάχους την αδιαφορία και την άγνοια. Πρόκειται για φωνές που όχι μόνο υψώνονται ισχυρές, αλλά –φευ– βρίσκουν ώτα ακουόντων, όπως διαπιστώνουμε από τις επαναλαμβανόμενες πράξεις βεβήλωσης μνημείων του Ολοκαυτώματος.

Μια κουβέντα με τον Γλέζο

Εκδόσεις Λιβάνης, 2014

Τόσα χρόνια δημοκρατίας στην Ελλάδα, τόσες δεκαετίες εμβάθυνσης και διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσα πολύχρωμα κινήματα από τη δεκαετία του ΄50 και μετά και όλοι αναζητούμε τις εξηγήσεις για το σήμερα από τη γενιά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου…

Η αναζήτηση ενός σταθερού λόγου, ενός σημείου αναφοράς που να λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος, με έφερε στον Γλέζο. Τον μόνο ίσως που μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό το ρόλο. Ακριβώς γιατί δεν τον θεωρεί ως «ρόλο», όπως π.χ. οι επαγγελματίες διανοητές, αλλά ως την ίδια του τη ζωή…

Εκ των υστέρων και ξαναδιαβάζοντας τα λόγια του, καταλαβαίνω καλύτερα το ρόλο του βιώματος στις απόψεις του. Γλέζος σημαίνει δράση. Σύγκρουση. Αντίσταση. Λεβεντιά.

Μια μικρή συμβουλή, η οποία συμπυκνώνει και τον τρόπο που γράφτηκε αυτό το βιβλίο: άναρχα εν τέλει. Μπορεί ο αναγνώστης να αρχίσει να το διαβάζει όπως θέλει, από τη μέση, από το τέλος… Όπως και να ‘ναι, δε χάνεται το νήμα της αφήγησης – γιατί ο Γλέζος είναι μεγάλος μάστορας στην αφήγηση, καθώς κατέχει την τέχνη να οδηγεί το συνομιλητή του έξω από την πεπατημένη, να του ανοίγει νέους ορίζοντες, νέες, μη αναμενόμενες, οπτικές. Όποια άκρη κι αν τραβήξει ο αναγνώστης, είναι βέβαιο ότι θα είναι γόνιμη.

Η Απόλαυση του Εθνικισμού

Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, 2007

Όποιον ορισμό και εάν του αποδώσουμε και όποιο περιεχόμενο, όποια οπτική και σενάριο επιλέξουμε για να προβάλουμε στο μέλλον μια ήδη αβέβαια πραγματικότητα, ο εθνικισμός δεν θα πάψει να βρίσκεται – αισθητά – στο προσκήνιο. Είτε μιλάμε για τα βόρειά μας σε απόσταση διαδρομής με ταξί (το ίδιο ισχύει για την πΓΔΜ και για την Αλβανία), είτε στα ανατολικά μας για την Τουρκία – ευρισκόμενη στο επίκεντρο πολύπλοκων αναλύσεων που οδηγούν ως φαίνεται και σε χειρισμούς υψηλής πολιτικής (Κουρδικό, Αλεβίτες, μετα-Ισλαμικό αύριο, «ανασχηματισμός» του χάρτη, post-Irak, pre-Iran εποχή και όλα τα άλλα διεξοδικώς σχολιαζόμενα γύρω από την διαβόητη Νέα Τάξη Πραγμάτων) -, με την Κύπρο τόσο μακριά και κοντά συνάμα, με την Θράκη τόσο κοντά (αλλά μήπως μακριά;).

Κείμενα για τη ζωή, την ποίηση, την πολιτική (Συλλογικό έργο)

Εκδόσεις το Πέρασμα, 2009

Το ανά χείρας βιβλίο θα το χαρακτήριζα ως ένα εγχειρίδιο, παρ’ ότι δεν συνιστά μια θεωρητική προσέγγιση της λογοτεχνίας και της πολιτισμικής θεωρίας, με βάση τη σκέψη ενός επιφανούς μαρξιστή κριτικού, απλούστατα γιατί κάτι τέτοιο δεν υπήρξε ποτέ επιλογή του Τέρρυ Ήγκλετον. Αντίθετα, κατάφερε να υπονομεύσει και να καταυγάσει τις αδυναμίες κλειστών θεωρητικών συστημάτων και να διδάξει το μεθοδολογικό πλουραλισμό, με τη συγκροτημένη εργαλειοποίηση επιχειρημάτων, της ψυχαναλυτικής, της φεμινιστικής και άλλων θεωριών, υποστηρίζοντας ότι το ζητούμενο «δεν είναι η συνέπεια της μεθόδου αλλά η συνέπεια του πολιτικού σκοπού», ο οποίος θα οδηγήσει και στην πολιτισμική χειραφέτηση.
Έτσι διαφοροποιείται, με τρόπο κρίσιμο, όχι μόνο από την αντι-διανοούμενη δεξιά, αλλά και από τον αυτάρεσκο ναρκισσισμό της κοσμοπολίτικης πολιτισμικής αριστεράς. Η διαφοροποίηση αυτή, που έχει ως καταστατικό πυρήνα τη συνέπεια του πολιτικού σκοπού, αποτελεί και εν γένει τον πυρήνα της ζωής του κορυφαίου θεωρητικού. […]
Τα άρθρα που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον τόμο, προκειμένου να φωτίσουν το έργο του Ήγκλετον, αλλά και τα διαφορετικού ύφους κείμενα του ιδίου, γρήγορα καθιστούν τον αναγνώστη οικείο με τον καθολικό ιρλανδό, που, με καταβολές από την εργατική τάξη, στράφηκε από νωρίς στο μαρξισμό, λειτούργησε ως καθηγητής με ευρεία απήχηση και ταυτόχρονα ως δραστήριος ακτιβιστής, στην καρδιά του πνευματικού κατεστημένου της Οξφόρδης. Ιδρυτής αριστερού καθολικού περιοδικού, ενθουσιασμένος από το φιλελεύθερο πνεύμα που έπνεε στο Βατικανό το 1962, αλλά και μέλος του Διεθνούς Κόμματος Σοσιαλιστών, με το οποίο θα διαφωνήσει, για να μετακινηθεί στην Ένωση Σοσιαλιστών Εργατών. Εδώ και καιρό εγκατεστημένος στο Δουβλίνο, επισκέπτης καθηγητής σε ιρλανδικό πανεπιστήμιο, φροντίζει, στα γραπτά του και τις συνεντεύξεις του, να υπογραμμίζει ότι θεωρεί τον εαυτό του για μια ακόμη φορά «σχεδόν περιθωριακό». Ο Ήγκλετον, που αποσυντονίζεται όταν η κριτική αντιμετώπιση των βιβλίων του μπορεί να είναι ευνοϊκή, ακολουθώντας τον αριθμό των πωλήσεων και των μεταφράσεων, φοβάται ότι διατρέχει τον κίνδυνο να γίνει εθνικός θεσμός. Αυτός, που με τη δουλειά του επέβαλε την αυξανομένη αναγνώριση πολλών ξεχασμένων κειμένων, τα οποία προέρχονται από γυναίκες συγγραφείς, από έγχρωμους ή από συγγραφείς της εργατικής τάξης.
(από τον πρόλογο της Ρένας Δούρου)